SINIR DIŞI ETME KARARI VE İPTAL DAVASI

Genel olarak,

Sınır dışı etme kararı, yabancılar hakkında yetkili makam tarafından verilen bir idari karardır. Yabancılar, bu kararla menşe ülkesine, transit gideceği ülkeye, üçüncü bir ülkeye sınır dışı edilmektedir. Bu makalemizde Türk makamları tarafından; Türkiye’de yaşayan yabancılar hakkında verilebilecek sınır dışı etme kararını, kararın koşullarını ve iptal davasını ele alacağız.

Sınır dışı etme kararı yalnızca yabancılar hakkında alınabilir.

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan kişiler hakkında sınır dışı etme kararı alınmaz. Zira; Anayasa madde 23/son ‘’ Vatandaş sınır dışı edilemez…’’ hükmünü haizdir. Yalnızca Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişiler hakkında sınır dışı etme kararı alınması mümkündür.

Sınır dışı etme kararını kim alır?

Bu karar Valilik tarafından alınır. Valilik, talep olmadan bu kararı alabileceği gibi; Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün talimatı üzerine de bu kararı alabilir.

Sınır dışı etme kararı gerekçeli ve usulüne uygun olarak alınmalı ve tebliğ edilmelidir.

Kararda sınır dışı etme kararının öncelikle gerekçesi yer almak zorundadır. Bu karar, hakkında sınır dışı etme kararı alınan yabancıya veya yasal temsilcisine ya da avukatına tebliğ edilir. Bu kararda ayrıca; kararın sonucu, itiraz usulleri ve süreleri hakkında bilgi verilmesi zorunludur.

Sınır dışı etme kararına karşı 7 gün içinde İdare Mahkemesi’nde iptal davası açılması mümkündür.

Usulüne uygun olarak alınmış sınır dışı etme kararı; yabancı veya yasal temsilci ya da yabancının avukatına tebliğ edildikten sonra, hukuki süreç başlar. Yabancı veya yasal temsilcisi ya da avukatı; kararın tebliğinden itibaren 7 gün içinde İdare Mahkemesine başvurabilir.

Mahkemeye yapılan başvuru, sınır dışı etme kararını veren makama da bildirilmelidir.

İdare Mahkemesi, sınır dışı etme kararının iptali için açılan dava hakkında 15 gün içinde karar verir.

Mahkeme, sınır dışı kararının iptali için açılan davayı 15 günde sonuçlandırmalıdır. Mahkemenin bu konuda vereceği karar kesindir. 7 günlük dava açma süresi içinde veya yargı yoluna başvurulmuşsa dava sonuçlanıncaya kadar yabancı sınır dışı edilemez. Ancak bu halde yabancının rızası saklıdır.

Kimler hakkında sınır dışı etme kararı alınabilir?

İlgili kanuna göre, şu kişiler sınır dışı edilir:

1. Türk Ceza Kanunu madde 59 kapsamındaki kişiler: Suç işleyen ve hapis cezasına mahkûm edilen yabancı, koşullu salıverilmeden yararlanmış olabilir. Bu durumda ve her halde cezasının infazı bittikten sonra, bu durum; hakkında sınır dışı işlemleriyle ilgili olarak değerlendirilmek üzere derhal İçişleri Bakanlığına bildirilecektir.
2. Terör örgütü yöneticisi, üyesi, destekleyicisi veya çıkar amaçlı suç örgütü yöneticisi, üyesi veya destekleyicisi olanlar
3. Türkiye’ye giriş, vize ve ikamet izinleri için yapılan işlemlerde gerçek dışı bilgi ve sahte belge kullananlar
4. Türkiye’de bulunduğu süre zarfında geçimini meşru olmayan yollardan sağlayanlar
5. Kamu düzeni veya kamu güvenliği ya da kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlar
6. Vize veya vize muafiyeti süresini on günden fazla aşanlar veya vizesi iptal edilenler
7. İkamet izinleri iptal edilenler
8. İkamet izni bulunup da süresinin sona ermesinden itibaren kabul edilebilir gerekçesi olmadan ikamet izni süresini 10 günden fazla ihlal edenler
9. Çalışma izni olmadan çalıştığı tespit edilenler
10. Türkiye’ye yasal giriş veya Türkiye’den yasal çıkış hükümlerini ihlal edenler ya da bu hükümleri ihlale teşebbüs edenler
11. Hakkında Türkiye’ye giriş yasağı bulunmasına rağmen Türkiye’ye geldiği tespit edilenler
12. Uluslararası koruma başvurusu reddedilen, uluslararası korumadan hariçte tutulan, başvurusu kabul edilemez olarak değerlendirilen, başvurusunu geri çeken, başvurusu geri çekilmiş sayılan, uluslararası koruma statüleri sona eren veya iptal edilenlerden haklarında verilen son karardan sonra bu Kanunun diğer hükümlerine göre Türkiye’de kalma hakkı bulunmayanlar
13. İkamet izni uzatma başvuruları reddedilenlerden, on gün içinde Türkiye’den çıkış yapmayanlar
14. Uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından tanımlanan terör örgütleriyle ilişkili olduğu değerlendirilenler

NOT: 2., 5., 14. maddeler kapsamında olan; uluslararası koruma başvuru sahibi veya uluslararası koruma statüsü sahibi kişiler hakkında, uluslararası koruma işlemlerinin her aşamasında sınır dışı etme kararı alınması mümkündür.

Şu kişiler, hiçbir hal ve koşulda sınır dışı edilemez.

Bir üst başlıkta belirttiğimiz, sınır dışı edilecek kişiler kapsamında olsalar dahi, aşağıdaki kişilerin sınır dışı edilmesi yasaktır:

1. Sınır dışı edileceği ülkede ölüm cezasına, işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı konusunda ciddi emare bulunanlar
2. Ciddi sağlık sorunları, yaş ve hamilelik durumu nedeniyle seyahat etmesi riskli görülenler
3. Hayati tehlike arz eden hastalıkları için tedavisi devam etmekte iken sınır dışı edileceği ülkede tedavi imkânı bulunmayanlar
4. Mağdur destek sürecinden yararlanmakta olan insan ticareti mağdurları
5. Tedavileri tamamlanıncaya kadar, psikolojik, fiziksel veya cinsel şiddet mağdurları

Bu kişiler hakkındaki değerlendirme, her bir kişi için ayrı yapılacaktır. Ancak; bu kişilerden, belli bir adreste ikamet etmeleri, istenilen şekil ve sürelerde bildirimde bulunmaları istenebilecektir.

Hakkında sınır dışı etme kararı alınan belirli yabancılara, Türkiye’yi terk etmeleri için süre verilir.

Sınır dışı kararından sonra bir yabancıya, Türkiye’yi terk etmesi için süre verilmesi, ancak şu şartlarla mümkündür:

• Türkiye’yi terk için tanınan süre, sınır dışı etme kararında yer almalıdır.
• Yabancının; kaçma ve kaybolma riski bulunmamalıdır.
• Yabancı hakkında; yasal giriş veya yasal çıkış kurallarını ihlal etme, sahte belge kullanma, asılsız belgelerle ikamet izni almaya çalışma veya aldığının tespit edilmesi nedenleriyle sınır dışı etme kararı alınmışsa bu süre tanınmaz.
• Kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından tehdit oluşturanlara bu süre tanınmaz.

Yabancıya verilecek bu süre, 15 günden az olamaz. En fazla ise 30 gün süre tanınır.

Türkiye’den çıkması için süre tanınan yabancılara, Çıkış İzin Belgesi verilir. Belge, hiçbir harca tabi değildir. Vize ve ikamet harçları ile bunların cezalarına ilişkin yükümlülükler ise saklı tutulmuştur.

Sınır dışı etme kapsamındaki yabancılar, kolluk tarafından yakalanırsa, haklarında karar verilmek üzere derhâl valiliğe bildirilecektir. Şayet haklarında, sınır dışı etme kararı alınması gerektiği değerlendirilmişse, bu kararı valilik verecektir. Ancak bu değerlendirme ve karar süresi 48 saati geçemez.

Sonuç,

Yabancılar hakkında alınan sınır dışı etme kararı bir idari işlem olup, bu işleme karşı İdare Mahkemesinde iptal davası açılması mümkündür. İptal davası gerek dava süreci gerek dava usulü bakımından detaylı ve teknik bilgiler gerektirmekte olup sürecin avukatla takibi, hak kaybına uğranılmaması adına önem taşımaktadır.

TÜZEL&GÜLŞEN HUKUK BÜROSU, Yabancılar Hukuku alanında ve bu bağlamda, yabancıların sınır dışı edilmesi işlemlerime karşı açılacak iptal davası konusunda hukuki hizmet vermektedir. Yabancılar Hukuku çalışma alanımızın detaylarına ulaşmak için tıklayınız.

Avukat Derya TÜZEL

Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.