KESİNLEŞMEYEN CEZA MAHKEMESİ KARARI GEREKÇE GÖSTERİLEREK VERİLEN İDARİ YARGI KARARININ MASUMİYET KARİNESİNİ İHLALİ

Sitemizin, Resmi Gazete gelişmeleri bölümünde bugün, Anayasa Mahkemesi’nin, masumiyet karinesinin ihlali ile sonuçlanan 23.11.2022 tarihli kararını inceleyeceğiz.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI : 2019/31489 Başvuru No.

İHLAL EDİLEN HAK: Masumiyet karinesinin ihlali

AYM KARAR ÖZETİ: Başvuru, kasten adam öldürme ve kasten adam öldürmeye teşebbüs etmek suçlarını işlediğinden bahisle tesis edilen meslekten çıkarma cezasına karşı açılan iptal davasının kesinleşmemiş ceza mahkemesi kararına dayanılarak reddedilmesi nedeniyle masumiyet karinesinin ihlali edildiği iddiasına ilişkindir.

Başvurucu, kasten adam öldürme ve kasten adam öldürmeye teşebbüs etme suçlarını işlediğinden bahisle meslekten çıkarma cezası ile cezalandırılmıştır.

Başvurucu meslekten çıkarılmasına ilişkin idari işlemin iptali talebiyle dava açmıştır. Ancak idare mahkemesince başvurucunun açmış olduğu dava reddedilmiştir. Mahkeme, ret kararının gerekçesinde; başvurucu hakkında Ağır Ceza Mahkemesince verilen ancak kesinleşmeyen mahkumiyet hükmüne dayanmıştır.

Başvurucu, idare mahkemesinin bu ret kararına karşı olağan kanun yollarına başvurmuş. Ancak istinaf ve temyiz incelemeleri sonucunda, idare mahkemesi kararı kesinleşmiştir.

Bunun üzerine başvurucu, masumiyet karinesinin ihlali edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuruda bulunmuştur. Başvuru AYM önündeyken başvurucu hakkında ceza mahkemesince verilen  mahkumiyet hükmü kesinleşmiştir.

Başvurucunun meslekten çıkarılma sebebi ve Mahkemenin bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddinin gerekçesi başvurucunun kasten adam öldürme ve kasten adam öldürmeye teşebbüs etmek suçlarını işlediğidir. Ancak Mahkemenin karar verdiği tarihte başvurucunun anılan suçları işlediği yönünde kesinleşmiş bir mahkeme kararı yoktur. Başvurucu hakkında devam eden bir yargılama sürecine dayanılarak başvurucunun kasten adam öldürme ve kasten adam öldürmeye teşebbüs fiillerinin sübuta erdiği gerekçesiyle verilen ret kararı ile Mahkeme erken çıkarımda bulunmuştur.

Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan değerlendirmede; idare mahkemesince, henüz kesinleşmemiş mahkumiyet hükmü gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmesinin başvurucunun masumiyet karinesi hakkını ihlal ettiğine karar verilmiştir. Ayrıca başvurucuya 22.500 TL manevi tazminat ödenmesi gerektiğine karar verilmiştir.

DEĞERLENDİRME : 

Masumiyet karinesi gereğince kimse suçsuzluğunu ispatlamak zorunda değildir. Herkes, bağımsız ve tarafsız mahkemelerce hakkında kesinleşmiş bir mahkumiyet hükmü verilinceye kadar suçsuz kabul edilir.

AİHS’nde suçsuzluk karinesi olarak koruma altına alınan bu hakkın kapsamı AİHM kararlarıyla belirlenmiştir. Buna göre, masumiyet karinesi yalnızca ceza yargılaması yapan mahkemeler önünde geçerli olan bir hak değildir. Masumiyet karinesi, yargılama görevi yapan tüm yargı makamları nezdinde geçerli olduğu gibi; AİHM içtihatlarında, devletin gücü ve egemenliğinin yansıtıldığı idari makamlar nezdinde dahi masumiyet karinesinin geçerli olduğu ve aksi durumun masumiyet karinesinin ihlali olacağı belirtilmiştir.

Anayasa ve AİHS’yle koruma altına alınan masumiyet karinesi kişilerin sahip olduğu en temel haklardan biridir. Hiç kimse hakkında kesinleşmiş bir yargı kararı olmadan suçlu muamelesi görmemelidir. Ayrıca masumiyet karinesinin ihlali kişi adına tazminat hakkı doğurmaktadır. Yargılama makamları veya idari makamlar tarafından masumiyet karinesi hakkınızın ihlal edildiğini düşünüyorsanız bizimle iletişime geçin.

Örneğin.