Genel olarak,
Üniversite öğrencileri, yükseköğretim kurumlarında eğitim gören kişilerdir. Üniversite öğrencileri hakkında; öğrencilikleri sırasındaki gerçekleştirdikleri iddia edilen birtakım iş ve işlemleri nedeniyle disiplin cezası uygulanabilmektedir. Üniversite öğrencileri; haklarında uygulanan bu cezalara karşı itiraz etme ve dava açma hakkına sahiptir. Üniversite öğrencileri disiplin cezaları ve bu cezalara karşı itiraz ve dava yolunu bu yazımızda inceleyeceğiz.
Üniversite öğrencileri hakkında; yalnızca kanunda yazılı disiplin cezaları uygulanabilir.
Disiplin cezaları, kanunda sınırlı olarak aşağıdaki gibi sayılmıştır.
- Uyarma
- Kınama
- 1 haftadan 1 aya kadar kurumdan uzaklaştırma
- 1 yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma
- 2 yarıyıl için kurumdan uzaklaştırma
- Yükseköğretim kurumundan çıkarma
Disiplin cezaları; hem devlet üniversitesinde hem de vakıf üniversitesinde eğitim gören üniversite öğrencileri hakkında uygulanabilir.
Yukarıdaki başlıkta belirttiğimiz disiplin cezaları devlet ve vakıf üniversitesinde eğitim gören öğrenciler hakkında uygulanabilir. Önlisans, lisans, yüksek lisans, doktora, tıpta uzmanlık veya sanatta yeterlilik öğrenimi gören tüm kişiler hakkında; bu disiplin cezaları uygulanabilecektir.
Üniversite öğrencileri disiplin cezaları sürecinde, ceza verilirken nelere dikkat edilmelidir?
Disiplin cezalarını vermeye yetkili amirler, disiplin kurulları; yukarıda saydığımız cezalardan birini verirken, şu hususları gözetmek zorundadır:
- Disiplin suçunu oluşturan eylemlerin ağırlığı,
- Soruşturulan öğrencinin daha önce bir disiplin cezası alıp almadığı,
- Üniversite öğrencisinin davranış, tavır ve hareketleri,
- Üniversite öğrencisinin,; işlediği fiil ve yaptığı hareket dolayısıyla pişmanlık duyup duymadığı.
Üniversite öğrencileri disiplin cezaları sürecinde, soruşturma evresi usulüne uygun yürütülmelidir.
Disiplin cezası kararı verilmeden önce, üniversite öğrencisi hakkında usulüne uygun bir soruşturma süreci yürütülmelidir. Disiplin soruşturması, olayın öğrenilmesinden hemen sonra, derhal başlatılmalıdır. Üniversite öğrencileri disiplin cezaları öncesinde yürütülmesi zorunlu soruşturma evresini, ayrı bir makale altında inceleyeceğiz.
Üniversite öğrencisinin, hakkındaki iddialara karşı savunma hakkı vardır.
Disiplin soruşturması sürecinde üniversite öğrencisinin en temel hakkı, savunma hakkıdır. Üniversite öğrencileri disiplin cezaları sürecinde, bu hakka gereken özenin gösterilmemesi; işlemin hukuka aykırı olmasına yol açar. Savunmaya davet yazısında; üniversite öğrencisine, isnat edilen suç bildirilmelidir. Bu bildirim, öğrencinin savunmasını yapacağı tarihten en az 7 gün önce yazılı olarak yapılmalıdır. Savunma hakkının ayrıntılarına; üniversite öğrencileri; disiplin cezaları soruşturma süreci konulu makalemizde yer vereceğiz.
Üniversite öğrencilerine hangi nedenlerle disiplin cezası verilebilir?
İlgili kanunda, aşağıda sayılan şu nedenlerle üniversite öğrencileri; disiplin cezaları uygulanacağı belitilmiştir.
- Yükseköğretim kurumları içinde veya dışında yükseköğretim öğrenciliği sıfatına, onur ve şerefine aykırı harekette bulunmak,
- Öğrenme ve öğretme hürriyetini, doğrudan doğruya veya dolaylı olarak kısıtlamak,
- Kurumların sükün, huzur ve çalışma düzenini bozmak,
- Boykot, işgal ve engelleme gibi eylemlere katılmak, bunları teşvik ve tahrik etmek,
- Yükseköğretim mensuplarının şeref ve haysiyetine veya şahıslarına tecavüz eden veya saygı dışı davranışlarda bulunmak,
- Anarşik veya ideolojik olaylara katılmak veya bu olayları tahrik ve teşvik etmek
Her bir sebep, ayrı disiplin cezasının konusunu oluşturmaktadır. Her bir disiplin cezasını ayrı makaleler şeklinde ele alıp inceleyeceğiz.
Üniversite öğrencileri disiplin cezaları konusuna giren eylemin tekrarı halinde ceza nasıl uygulanır?
Şayet; üniversite öğrencilerine verilecek disiplin cezasına konu olan bir eylem tekrar edilirse; bir derece ağır ceza uygulanacaktır. Disiplin suçunun tekrarı halinde, yükseköğretim kurumundan çıkarma cezası verilemez.
Üniversite öğrencileri disiplin cezaları uygulanma zamanı nedir?
Disiplin cezaları, yetkili amir veya kurul tarafından, kararda aksi belirtilmedikçe, kararın verildiği tarihten itibaren uygulanırlar.
Üniversite öğrencileri disiplin cezaları kimlere bildirilir?
Soruşturma açmaya yetkili amir; disiplin soruşturması sonunda, üniversite öğrencisi hakkında verilen disiplin cezasını şu kişi ve kurumlara bildirmek zorundadır:
- Hakkında disiplin soruşturması yapılan öğrenciye,
- Öğrenciye burs veya kredi veren kuruluşa ve yükseköğretim kurumuna
- Üniversiteden çıkarma cezası verilirse, yukarıdakilere ek olarak, bütün yükseköğretim kurumlarına, Yükseköğretim Kuruluna, ÖSYM’ye, emniyet makamlarına ve ilgili askerlik şubelerine.
Üniversite öğrencileri; disiplin cezaları hakkında dava açmadan önce itiraz yoluna başvurmak mümkündür.
Üniversite öğrencileri disiplin cezaları hakkında itiraz yolu,; zorunlu bir başvuru yolu değildir. Üniversite öğrencisi,; disiplin amirleri ve kurullarının verdiği disiplin cezalarına karşı 15 gün içinde üniversite yönetim kuruluna itiraz etme hakkına sahiptir.
Üniversite yönetim kurulu, itirazı 15 gün içinde kesin olarak karara bağlar.
Üniversite yönetim kurulu kararı inceler. Verilen cezayı aynen kabul veya reddeder. Verilen cezanın reddi halinde; disiplin kurulu veya yetkili disiplin amiri ret gerekçesini dikkate alıp itiraz hakkında karar verir.
Üniversite öğrencileri; disiplin cezaları konusunda yapılan itirazın reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması halinde iptal davası açılması mümkündür.
Üniversite öğrencisinin disiplin cezasına itirazı üzerine idare; itirazı açık bir şekilde reddetmiş veya 15 günlük süre içinde işlem yapmayarak zımnen reddetmiş olabilir. Bu durumda üniversite öğrencisinin; itirazın reddi veya zımnen reddi tarihinden itibaren 60 gün içinde iptal davası açma hakkı vardır.
Disiplin cezasının etki ve sonuçlarını doğurmaması için dava, yürütmenin durdurulması talepli açılmalıdır.
Disiplin cezasına karşı dava açılması, kendiliğinden işlemin etki ve sonuçlarını doğurmasını engellemez. Bunun için dava açarken ayrıca yürütmenin durdurulması talep edilmelidir.
Hukuka aykırı disiplin cezası nedir? Üniversite öğrencileri disiplin cezaları hakkında hangi nedenlerle iptal kararı verilir?
Disiplin cezaları birer idari işlem olduğu için; işlemin yetki, şekil, sebep, konu ve maksat unsurlarından biri/birkaçındaki hukuka aykırılık işlemin iptali sebebidir.
Ayrıca önemle eklememiz gerekir ki; disiplin cezasının verilmesinden önce üniversite öğrencisi hakkında yürütülen soruşturma işlemlerinin hukuka aykırı olması; işlemin iptaline yol açar.
Sonuç
Üniversite öğrencileri hakkında uygulanan ve makalemizin konusunu oluşturan disiplin cezaları bir idari işlemdir. İlgili üniversite öğrencisinin, bu idari işlemin iptali için idare mahkemesinde iptal davası açma hakkı vardır.
TÜZEL&GÜLŞEN Hukuk Bürosu, İdare Hukuku alanında ve bu bağlamda üniversite öğrencileri disiplin cezaları konusunda deneyimli ve etkin ekibiyle hukuki hizmet vermektedir.
AVUKAT DERYA TÜZEL
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.