Genel olarak, toplantı ve gösteri yürüşleri kanununa muhalefet
Bir önceki makalemizde genel olarak toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına yer vererek, 2911 sayılı kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşlerini inceledik. Bu makalemizdeyse, 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet suçlarını inceleyeceğiz. toplantı ve gösteri yürüşleri kanununa muhalefet.
1. YASAKLARA AYKIRI HAREKETTE BULUNMAK
A. Kanuna aykırı toplantı veya gösteri yürüyüşleri
- Düzenleyenler,
- Yönetenler,
- Bunların hareketlerine katılanlar,
Fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde 1 yıl 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
B. Düzenleme kurulu tarafından verilecek, toplantı ve gösteri yürüyüşünün detaylarını içeren bildirimde düzenleme kurulu üyesi olarak gösterilen kişilerden,
- Fiil ehliyetine sahip olma,
- 18 yaşını doldurma,
Niteliklerini taşımayanlar, toplantı veya yürüyüşün yapılması hâlinde, 1 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
C. Düzenleme kurulu, kendi üyelerinden başkan dahil en az 7 kişiyi toplantının yapıldığı yerde bulundurup, buna dair tutanağı yetkili kolluk amirine teslim etmelidir. Ek olarak bu kurul, toplantının sükun ve düzenini, bildirimde yazılı amaç dışına çıkılmamasını sağlamakla yükümlü ve sorumludur. Kurul, gerekli önlemleri alır ve gerektiğinde güvenlik kuvvetlerinin yardımını ister.
Toplantının amacı dışına çıktığı veya düzen içinde gerçekleşmesini imkânsız gördüğü takdirde kurul veya toplanamazsa kurul başkanı dağılma kararı alır ve durumu derhâl yetkili kolluk amirine bildirir. Bu kurallara uymayan düzenleme kurulu üyeleri, 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
D. Güvenlik kuvvetleri veya toplantı veya yürüyüş aşamalarının teknik araç ve gereçlerle tespit için görevlendirilenlere, bu görevlerini yaptıkları sırada cebir ve şiddet veya tehdit veya nüfuz ve müessir kuvvet sarf ederek engel olanlar hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası hükmolunur.
2. TOPLANTI VEYA YÜRÜYÜŞÜ ENGELLEMEK
Toplantı veya yürüyüş yapılmasına engel olan veya devamına imkan vermeyecek tertiplerle toplantı veya yürüyüşü ihlal eden kimse, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde 9 aydan 1 yıl 6 aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
3. TOPLANTI VEYA YÜRÜYÜŞ SIRASINDA HUZUR VE SÜKUNU BOZMAK
Yapılmakta olan toplantı veya yürüyüşte huzur ve sükünu bozmak maksadıyla:
- Tehdit
- Hakaret
- Saldırı
- Mukavematte bulunanlar,
- Başka bir suretle huzur ve sükünun bozulmasına sebebiyet verenler,
Fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde, 1 yıl 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
4. KANUNA AYKIRI PROPAGANDA VASITALARI VE SUÇ İŞLEMEYE TEŞVİK ETMEK
Toplantı ve gösteri yürüyüşlerinde:
- Bunlara ilişkin çağrı veya propoganda amacıyla kullanılan basılı veya çoğaltılmış veya el ile yazılmış davetiye, levha ve ilanlarda düzenleme kurulu başkanı ve en az 6 üyesinin adları, soyadları ve imzalarının bulunması şarttır. Ek olarak, bunlardan asılması gerekenlerin, valilik veya kaymakamlıklarca önceden tespit edilmiş yerlere asılması zorunludur.
- Bu propaganda ve çağrı alet ve araçlarında, halkı suç işlemeye özendiren veya kışkırtan yazı veya resim bulunması yasaktır. Toplantı veya gösteri yürüyüşünün yapılacağı tarihten bir önceki günden toplantı veya gösteri yürüyüşünün başlayacağı saate kadar, güneşin doğuşundan batışına kadarki zaman içinde olmak kaydıyla ses yükselten veya ileten herhangi bir alet veya araç ile çağrı yapılabilir. Bu süre dışında çağrı için sözü geçen alet veya araçlar kullanılamaz. Kapalı yer toplantılarında, ses yükseltici alet veya araçlarla dışarıya yayın yapılamaz.
A. Düzenleme kurulu başkanı ve en az altı üyesinin ad ve soyadları ile imzalarını taşımayan yazılı propaganda vasıtalarını:
- Hazırlayanlar,
- Yazdıranlar,
- Bastıranlar,
- Propaganda maksadıyla kullananlar veya
- Sair surette yukarıda belirttiğimiz yasak ve şartlara uymayanlar 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
B. Bu propaganda vasıtalarında halkı suç işlemeye teşvik ve tahrik eder mahiyette yazı veya resim veya işaret bulunursa veya bu maksatla başka araçlar kullanılmış olursa, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde failleri 1 yıl 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
C. Teşvik ve tahrik sonucu olarak suç işlenir veya suçun icrasına teşebbüs edilirse, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde teşvik veya tahrikte bulunanlar 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
5. DİRENME toplantı ve gösteri yürüşleri kanununa muhalefet
Kanuna aykırı toplantı veya gösteri yürüyüşlerine katılanlar, ihtara ve zor kullanmaya rağmen dağılmamakta ısrar ederlerse, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
Bu suçu, toplantı ve gösteri yürüyüşünü tertip edenler işlerse, yukarıda belirtilen ceza yarı oranında artırılır.
İhtara ve zor kullanmaya rağmen kolluk görevlilerine karşı cebir veya tehdit kullanılarak direnilmesi halinde, ayrıca Türk Ceza Kanunu’ nun 265. maddesindeki suçtan dolayı da (görevi yaptırmamak için direnme) cezaya hükmolunur.
Cezada indirim veya ceza verilmemesi hali: Kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşü hallerinden biri (ilk makale linki) gerçekleşmeden veya toplantının dağıtılması için gerekli ihtar şartı yerine getirilmeden, yetki sınırı aşılarak toplantı veya gösteri yürüyüşleri dağıtılırsa, yukarıda yazılı fiilleri işleyenlere verilecek cezalar, 1/4 ‘e kadar indirilerek uygulanabilir. Ek olarak ceza vermekten de vazgeçilebilir.
6. TOPLANTI VE YÜRÜYÜŞE SİLAHLI KATILMAK
Toplantı ve gösteri yürüyüşlerine;
- Ateşli silahlar,
- Havai fişek, molotof ve benzeri el yapımı olanlar dâhil patlayıcı maddeler,
- Her türlü kesici, delici aletler
- Taş, sopa, demir ve lastik çubuklar, boğma teli,
- Zincir, demir bilye ve sapan gibi bereleyici ve boğucu araçlar,
- Yakıcı, aşındırıcı, yaralayıcı eczalar veya diğer her türlü zehirler,
- Her türlü sis, gaz ve benzeri maddeler taşıyarak veya,
- Kimliklerini gizlemek amacıyla yüzlerini tamamen veya kısmen bez ve sair unsurlarla örterek katılanlar 2 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
- Yasadışı örgüt ve topluluklara ait amblem ve işaret taşıyarak veya bu işaret ve amblemleri üzerinde bulunduran üniformayı andırır giysiler giyerek katılanlar ile kanunların suç saydığı nitelik taşıyan afiş, pankart, döviz, resim, levha, araç ve gereçler taşıyarak veya bu nitelikte sloganlar söyleyerek veya ses cihazları ile yayınlayarak katılanlar 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılırlar.
- Toplantı ve gösteri yürüyüşü kanuna aykırı ise ve dağılmamak için direnildiği takdirde, ayrıca 5. Başlıkta belirttiğimiz DİRENME hükümlerine göre cezaya hükmolunur.
7. TAHRİKÇİLER VE SUÇ ORTAKLARI- KIŞKIRTMA YASAĞINA AYKIRI HAREKET ETMEK:
İlk makalemizde (ilk makale linki) kışkırtma yasağına yer vermiştik. Bu yasağa aykırı hareket edenler:
- Toplantı veya yürüyüş gerçekleşmemiş veya gerçekleşmiş olmakla birlikte, ilk emir ve ihtar üzerine dağıtılmışsa, fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde 1 yıl 6 aydan 4 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
- Toplantı ve yürüyüş zorla dağıtılmışsa, 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
DİRENME VE PROPAGANDA SUÇUNU ÇOCUKLARIN İŞLEMESİ:
2911 sayılı Kanuna aykırı toplantı ve gösteri yürüyüşlerine katılarak:
- Direnme suçunu veya
- Katıldıkları toplantı ve gösteri yürüyüşleri sırasında propaganda suçunu,
İşleyen çocuklar hakkında, bu suçlara bağlı olarak ayrıca 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nun 2/2. maddesi uygulanmaz.
Sonuç, toplantı ve gösteri yürüşleri kanununa muhalefet
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde de;
‘’ Herkes barışçı amaçlarla toplantılar yapmak… hakkına sahiptir.’’ İfadesiyle yerini bulan toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkı, Anayasamızın 34. Maddesiyle de temel bir insan hakkı olarak düzenlenmiştir. Ancak kanuna aykırı birtakım toplantı ve gösteri yürüyüşleri yaptırıma tabi tutulmuş olup, makalemizde genel olarak, 2911 sayılı kanuna muhalefet suçu olarak ifade edilen suçlara ve cezai yaptırımlarına yer verdik.
Avukat Derya TÜZEL
Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Örn. Örn. Dol. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin.