Genel olarak
Uyuşmazlık yaşayan tarafların, aralarındaki bu uyuşmazlığı bir arabulucu vasıtasıyla çözüme kavuşturmasını hedefleyen alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olan arabuluculuk süreci hakkındaki yazımızdan sonra; bu yazımızda da; ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk kurumu hakkında bilgi vereceğiz.
Ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk nedir? Hangi uyuşmazlıklar için arabulucuya başvurulması gerekir?
Türk Ticaret Kanunu’nun 4. maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan:
- Konusu bir miktar para olan alacak,
- Tazminat,
- İtirazın iptali,
- Menfi tespit,
- İstirdat davalarında,
Dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması dava şartıdır.
Türk Ticaret Kanunu madde 4’ün ilgili kısmı:
Her iki tarafın da ticari işletmesiyle ilgili hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ile tarafların tacir olup olmadıklarına bakılmaksızın;
- Bu Kanunda,
- Türk Medenî Kanununun, rehin karşılığında ödünç verme işi ile uğraşanlar hakkındaki 962 ilâ 969 uncu maddelerinde,
- 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun malvarlığının veya işletmenin devralınması ile işletmelerin birleşmesi ve şekil değiştirmesi hakkındaki 202 ve 203, rekabet yasağına ilişkin 444 ve 447, yayın sözleşmesine dair 487 ilâ 501, kredi mektubu ve kredi emrini düzenleyen 515 ilâ 519, komisyon sözleşmesine ilişkin 532 ilâ 545, ticari temsilciler, ticari vekiller ve diğer tacir yardımcıları için öngörülmüş bulunan 547 ilâ 554, havale hakkındaki 555 ilâ 560, saklama sözleşmelerini düzenleyen 561 ilâ 580 inci maddelerinde,
- Fikrî mülkiyet hukukuna dair mevzuatta,
- Borsa, sergi, panayır ve pazarlar ile antrepo ve ticarete özgü diğer yerlere ilişkin özel hükümlerde,
- Bankalara, diğer kredi kuruluşlarına, finansal kurumlara ve ödünç para verme işlerine ilişkin düzenlemelerde, öngörülen hususlardan doğan hukuk davaları ve çekişmesiz yargı işleri ticari dava ve ticari nitelikte çekişmesiz yargı işi sayılır.
Ancak, herhangi bir ticari işletmeyi ilgilendirmeyen havale, vedia ve fikir ve sanat eserlerine ilişkin haklardan doğan davalar bundan istisnadır.
Arabuluculuk süreci ne kadar sürer? ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk.
Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren 6 hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre, zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla 2 hafta uzatılabilecektir.
İtirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında arabulucuya başvuru zorunluluğu ne zaman yürürlüğe girmiştir?
ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk.
Konusu bir miktar para olan alacak ve tazminat talepleri bakımından arabulucuya başvurulması zorunludur. İtirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarında da; 01.09.2023 tarihinden itibaren dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunludur.(Türk Ticaret Kanunu madde 5/A-1)
Ticaret hukukunda arabuluculuk konusuna tabi bir uyuşmazlıkta arabulucuya başvurulmadan dava açılması halinde ne olur?
Bu durumda mahkeme, arabulucuya başvurulmaması nedeniyle, açılan davanın ”usulden reddine” karar verecektir. Sürecin avukatlar ile takibi, hak kaybına uğranılmaması adına önem taşımaktadır.
Ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk sürecinde anlaşma sağlanırsa, anlaşmanın gereğinin yerine getirilmemesi halinde icra edilebilirlik şerhi talep edilebilir.
Arabuluculuk sürecinde yapılan ve icra edilebilirlik şerhi de içeren anlaşma; ilam niteliğinde belge sayılır ve ‘’ilamların yerine getirilmesine ilişkin hükümlere göre’’ icra edilir. Diğer bir deyişle; bu belge, bir mahkeme ilamı gibi icraya konulabilecektir.
Anlaşma belgesi, hangi durumlarda icra edilebilirlik şerhi alınmadan doğrudan icraya konulabilir?
Kanunlarda icra edilebilirlik şerhi alınmasının zorunlu kılındığı haller hariç olmak üzere; taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladığı anlaşma belgesi; icra edilebilirlik şerhi aranmadan, ilam niteliğinde belge sayılır. Bu durumda, arabulucunun, tarafların ve avukatlarının imzası bulunan bu belge doğrudan ilamların yerine getirilmesine ilişkin hükümlere göre icra edilebilecektir. Ticari uyuşmazlıklarda ise, avukatlar ile arabulucunun imzası, icra edilebilirlik şerhi aranmaması bakımından yeterlidir.
Sonuç
Bu yazımızda, ticari uyuşmazlıklarda arabuluculuk konusunu inceledik. TÜZEL&GÜLŞEN HUKUK Bürosu, arabuluculuk başvurusu ve süreci hakkında hukuki hizmet ve danışmanlık ile arabuluculuk hizmeti vermektedir.
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.
Av. Arb. Derya TÜZEL GÜLŞEN
(Ticaret Hukukunda Uzman Arabulucu)