Genel olarak,
Velayet hakkı anne ve babanın çocuk üzerinde sahip olduğu bir haktır. Bu hak, çocukla ilgili karar alma haklarını içerdiği gibi, çocuğun koruma, bakım ve gözetimi gibi sorumlulukları da içermektedir. Evlilik süresince anne ve babanın birlikte sahip olduğu velayet hakkı, eşlerin boşanmasıyla birlikte anne veya babadan birine verilir. Ancak mahkeme ortak velayete karar vermişse anne ve baba boşansa da velayet hakkına birlikte sahip olmaya devam eder. Mahkemece, velayetin ortak tesis edilmediği, yani anne veya babadan yalnızca birine verildiği hallerde; velayet hakkına sahip olmayan anne veya babanın da çocukla kişisel ilişki kurmasına karar verir. Bu kişisel ilişki, velayet hakkına sahip olmayan anne ve babaya tanınan bir haktır. Velayet hakkına sahip olan anne veya babanın, kişisel ilişki kararına uygun davranmaması, hukuka aykırı olup, bu durumun cezai yaptırımı vardır. Çocukla görüşme hakkı engellenen anne ve baba, velayetin değiştirilmesi davası açma hakkına sahiptir.
Kişisel ilişki kararı velayet hakkına sahip olmayan anne ve babanın çocukla görüşme hakkı ve iletişim kurma hakkının bir gereği olarak verilir.
Velayet hakkı sahibi olmayan anne veya babanın çocukla görüşme hakkı, kanunla düzenlenmiştir. Hakim; çocukla görüşme zamanı konusunda, çocuğun sağlık, eğitim ve ahlâki yararlarını dikkate alarak karar verecektir. Örnek olarak A ve B’nin boşanması halinde çocukları C’ nin velayeti anne A’ ya verilmiş olsun. Baba B’nin çocukla, her hafta pazar günü saat 10.00-18.00 arasında çocukla kişisel ilişki kurması yönünde karar verilmiş olsun. Baba B, mahkeme kararında belirtilen gün ve saatlerde çocuğu ile görüşme hakkına sahiptir. Anne A, bu görüşmeyi engelleyemez.
Çocukla görüşme hakkı engellenen anne veya baba, velayetin değiştirilmesi davası açma hakkına sahiptir.
Boşanma davasını karara bağlayan mahkeme, şayet ortak velayete karar vermeyecekse, çocuğun velayet hakkını anne veya babadan birine verir. Velayet hakkı kendisine verilmeyen anne veya babanın da çocukla hangi günlerde ve şartlarda kişisel ilişki kuracağına karar verir.
Velayet hakkı kendisine verilen anne veya babanın, velayet hakkının gereklerini yerine getirmemesi halinde, velayetin değiştirilmesine karar verilebilecektir. Velayetin değiştirilmesi davası hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak için tıklayınız.
Velayet hakkına sahip olmayan anne veya babanın çocukla görüşme hakkı engellenerek kişisel ilişki kararına aykırı davranılması da velayetin değiştirilmesi nedeni olarak düzenlenmiştir. Ancak elbette ki bu değişiklik kararının, çocuğun menfaatine aykırı olmaması gerekir. 30.11.2021 tarihinde Resmi Gazete’ de yayımlanan İcra ve İflas Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 37. maddesiyle; Türk Medeni Kanunu’nun 182. maddesine şu fıkra eklenmiştir:
Mahkeme, kararında kişisel ilişki düzenlemesinin gereklerinin yerine getirilmemesi hâlinde, çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla velayetin değiştirilebileceğini ihtar eder.
Yine, aynı kanunun 38. maddesiyle de, Türk Medeni Kanunu’ nun 324. Maddesine şu fıkra eklenmiştir:
Velayet kendisine bırakılan ana veya baba, kişisel ilişki düzenlemesinin gereklerini yerine getirmezse çocuğun menfaatine aykırı olmamak kaydıyla velayet değiştirilebilir. Bu husus kişisel ilişki kurulmasına dair kararda taraflara ihtar edilir.
Sonuç
Velayet hakkı, sahibine hem haklar veren hem de sorumluluklar yükleyen bir hak olup, hakkın tesisinde çocuğun üstün yararı gözetilmelidir. Anne ve babanın boşanması halinde mahkeme ortak velayet kararı verebilir. Ancak buna karar verilmezse, velayet hakkı ana veya babadan birine verilir. Velayet hakkı kendisine verilmeyen ana veya babanın da çocukla kişisel ilişki kurma hakkı vardır. Çocukla görüşme hakkı engellenen anne veya baba, velayetin değiştirilmesi davası açabilir. Kişisel ilişki kararına aykırı davranılmasının; velayetin değiştirilmesine sebep olabileceğine dair düzenleme, 30.11.2021’de Resmi Gazete’ de yayımlanan kanunda açık bir şekilde ifade edilmiştir.
TÜZEL&GÜLŞEN Hukuk Bürosu, velayetin değiştirilmesi davası ve çocukla kişisel ilişki kurulması konularında dava ve hukuki danışmanlık hizmeti vermektedir.
Avukat Derya TÜZEL
Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Çocuk. Hukuk bürosu. Velayet davası. Tüzel Gülşen. İstanbul hukuk bürosu. Boşanma. Velayet davası. Velayetin değiştirilmesi. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Avukat. Avcılar avukat. Avcılar hukuk bürosu. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Çocuk. Hukuk bürosu. Velayet davası. Tüzel Gülşen. İstanbul hukuk bürosu. Boşanma. Velayet davası. Velayetin değiştirilmesi. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla. Örneğin. Örneğin. Dolayısıyla.